Dogoterapeuta, który prowadzi z dziećmi zajęcia dydaktyczno-terapeutyczne prędzej czy później zmierzy się z wyzwaniem opracowania własnego programu dogoterapeutycznego. Jest to zadanie ważne ze względów formalnych i porządkujących pracę zespołu człowiek-pies. Umożliwia spojrzenie całościowe na proces dogoterapeutyczny, wymuszając swoją strukturą określenie celów, sposobu realizacji programu oraz szczegółowych warunków organizacji zajęć. Program obejmuje opisane szczegółowo ćwiczenia z poszczególnych obszarów, które powinny zostać usprawnione. Są to, np.: motoryka mała, motoryka duża, koordynacja wzrokowo-ruchowa, klasyfikowanie/wyodrębnianie wspólnej cechy, umiejętność liczenia w zakresie 10 czy orientacja w schemacie ciała. Nieodłączną częścią programu jest również arkusz diagnostyczny, który służy do przeprowadzenia zajęć analizujących wstępne umiejętności i wiedzę dziecka. Daje to terapeucie wskazówki, która sfera jest opanowana i w jakim stopniu.
Aby stwierdzić stopień dopasowania programu do potrzeb konkretnego dziecka, należy go przetestować w praktyce, czyli zacząć systematycznie realizować w terapii. Kolejność ćwiczeń, jakie są wybierane na zajęcia zależy od terapeuty. Może zaplanować po jednym ćwiczeniu z każdego obszaru, bądź też realizować wszystkie ćwiczenia z konkretnego obszaru po kolei. Jeżeli stwierdzi, że brakuje mu jakiegoś ćwiczenia, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby je tam umieścić. Dobrą okazją do wprowadzenia takiej korekty jest ewaluacja programu, którą terapeuta powinien przeprowadzić przynajmniej raz na semestr. Wnioski z diagnozy wstępnej oraz ewaluacji semestralnej powinny być dołączone do indywidualnej dokumentacji ucznia. Przed każdymi zajęciami terapeuta powinien przygotować scenariusz obejmujący wybrane na ten dzień ćwiczenia, a po przeprowadzonych zajęciach podsumowanie, w którym zaznacza stopień wykonania konkretnego zadania przez dziecko. Program dogoterapeutyczny jest strukturą dynamiczną, którą terapeuta może i powinien modyfikować w zależności od potrzeb dziecka.
A oto wybrane ćwiczenia z „Dogoterapeutycznego programu, rozwijania umiejętności matematycznych u dzieci niesłyszących”, który opracowałam i realizuję z dziećmi niesłyszącymi w czasie indywidualnych zajęć terapeutycznych z psem. Propozycje ćwiczeń są uniwersalne i mogą być dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci z innymi ograniczeniami.
| Nazwa ćwiczenia | Pomoce | Opis ćwiczenia | |
| 1. | Ciasteczko na nóżce. | Etykietki z nazwami części ciała, psie ciasteczka | Terapeuta z psem siedzą obok dziecka na dywanie, Terapeuta kładzie ciasteczko na wybranej części ciała dziecka, zadaniem dziecka jest nazwanie części ciała i dopasowanie odpowiedniej etykietki. Piesek zjada ciasteczka z kolejnych części ciała dziecka. |
| 2. | Pokaż, gdzie piesek ma.. | etykietki, psie smakołyki, piesek pluszowy | Pies siedzi naprzeciwko dziecka, obok terapeuta sadza pieska pluszowego. Dziecko ma za zadanie wskazywać wybrane części ciała na obu pieskach. |
| 3. | Określanie kierunków. | kartka papieru A4, psia zabawka, etykietki | Terapeuta kładzie kartkę na podłodze, dziecko staje na kartce, terapeuta wręcza dziecku etykietkę „tu jesteś”. Dziecko odczytuje kolejne etykietki (góra, dół, prawo, lewo, przed, za) i rzuca psią zabawkę w danym kierunku. Piesek przynosi dziecku zabawkę i dostaje w nagrodę smakołyk . |
| 4. | Lewa łapka, prawa łapka. | etykietki, trzy frotki w jednakowym kolorze, piesek pluszowy | Dziecko zakłada frotki na: swoją rączkę, lewą przednią łapkę psa i psa pluszowego. Terapeuta mówi i pokazuje etykietkę: „pokaż, gdzie piesek ma prawą łapkę, lewe oko, prawe ucho…” |
| 5. | Karmimy psa. | miseczka, psie smakołyki, łyżeczka | Dziecko siada naprzeciwko psa, kładzie przed nim miseczkę. Za pomocą łyżeczki nabiera pojedynczo psie smakołyki i wkłada do miseczki prawą ręką, a potem na prośbę terapeuty lewą ręką. Na komendę „proszę” pies zjada smakołyki. |
| 6. | Dopasuj ciasteczko | trzy różne rodzaje psich ciasteczek , pojemnik, trzy małe miseczki, psia zabawka | Terapeuta umieszcza wszystkie ciastka w pojemniku, układa trzy miski przed siedzącym psem i prosi dziecko o posegregowanie ciastek. Pies dostaje nagrodę- chwila zabawy ulubioną zabawką. Ćwiczenie można wykonać z różnymi rodzajami ciastek (kolor, wielkość, kształt) i połączyć z liczeniem ciasteczek każdego rodzaju. |
| 7. | Do kogo należy? | etykietki z nazwami przedmiotów | Spośród wszystkich przedmiotów dziecko wybiera te, które należą do niego i te, które należą do psa. Terapeuta rozkłada etykietki z nazwami przedmiotów, które dziecko samodzielnie (lub z pomocą) dopasowuje. Ćwiczenie to może być połączone z rysowaniem zbiorów przedmiotów należących do dziecka i do psa oraz z ich liczeniem. |
| 8. | Posegreguj i policz pieski. | kartonowe pieski w dwóch kolorach, drewniane cyfry | Terapeuta rozkłada przed dzieckiem kartonowe pieski i pyta o ich kolor. Dziecko układa oddzielnie pieski każdego koloru, liczy je i następnie układa obok każdej grupy drewnianą cyferkę. (można użyć również piesków różnej wielkości ). |
| 9. | Piłeczki. | 5 par różnokolorowych piłeczek, | Terapeuta wrzuca wszystkie piłki do pojemnika i prosi dziecko o posegregowanie ich w pary. Dziecko układa pary na podłodze i dopasowuje odpowiednią cyferkę do każdej pary a potem do kolejnej piłeczki. Pies siedzi obok dziecka. Po zakończeniu ćwiczenia terapeuta odstawia pojemnik w pewnej odległości, dziecko wrzuca piłeczki do pojemnika. Piłeczki, które wypadły z pojemnika przynosi pies. |
| 10. | Kostka. | kostka do gry cyfry, psie smakołyki | Dziecko rzuca kostką do gry, liczy ilość oczek, dopasowuje odpowiednią cyfrę i ilość psich smakołyków. Jeżeli dziecko ma trudności, to układa psie smakołyki na oczkach kostki. |
| Rysujemy psa. | kartka z obrysem psa, kredki, drewniane cyfry | Dziecko koloruje według własnego pomysłu psa, liczy kredki dopasowując do nich odpowiednie cyfry. Następnie wykleja z psich ciastek podłoże, na którym stoi pies. Samodzielnie, lub z pomocą terapeuty dziecko liczy psie ciastka, które przykleiło |